VAJİNAL MANTAR ENFEKSİYONUNUN TEDAVİSİ 

Öncelikle mantar oluşumuna zemin hazırlayan faktörleri ortadan kaldırmak gerekir.

Tedavide, ağızdan tablet şeklinde yutulanlar, vajinal bölgeye uygulananlar ve dış genital bölgeye sürülen ilaçlar kullanılır. Başarı olasılığı oldukça yüksektir. Bir kesimde başarılı olunamayabilir yada nüks eder. Bu durumlarda uzun süreli baskılayıcı tedaviler uygulanabilir.

Bazı durumlarda tek kullanımlık tabletlere direnç gelişebiliyor. Bu durumlarda hastanın önceden mutlaka karaciğer fonksiyonlarının test edilip, günde iki kez 10-20 günlük kullanım şeklinde tedaviler yapılabilir.

Hastaların % 5-25’ lik kısmında hastalık ileri dönemlerde tekrarlayabilir. Yılda en az dört kez aynı tablo tekrarlar ise rekürren kandidiazisten söz edilebilir. Mantarın vajinadaki sağlam dokuda derinlere ilerlemesi ve sessiz kalarak ilaçlardan da etkilenmemesi buna neden olabilir.

Bir kadın sık sık mantar oluyorsa ters giden bir şeyler olmalı, mutlaka kendinin ya da eşinin hatalı uygulamaları vardır.

Vajina hücreleri sürekli bir yenilenme içinde bulunduğundan üstteki hücreler dökülüp alttaki hücreler yüzeye çıktıkça bu mayalarda yüzeye yaklaşmakta ve uygun ortam bulduğunda yeniden enfeksiyona neden olmaktadır. Bu duruma invazif kandidiyazis adı verilir. İnvazif kandidiazisin önlenmesinde predispozan faktörlerin ortadan kaldırılması şarttır.

Şiddetli ya da uzun süren enfeksiyonlarda vajina "jansiyen moru" çözeltisiyle tedavi edilebilir. Bu ilaç gerçekten işe yarar, ama iç çamaşırlarıda hiçbir deterjanın çıkaramayacağı inatçı lekeler yapar. İlacın fazla kullanılması vulvada kontakt dermatite de yol açabilir.

Doğum kontrol hapı kullanan bir kadında, tekrarlayan vajinal mantar enfeksiyonu, bazen doğum kontrol hapını geçici olarak kesmedikçe düzelmez. Belirtiler çok rahatsız edici değilse, tedavi sırasında bir hafta cinsel birleşmeden uzak durulmalıdır. Ama bu durumda mantarın penisi tahriş etmesini önlemek için erkeğin kondom (kılıf, prezervatif, kaput) kullanması tavsiye edilir.

Tedavi esnasında naylon giysiler giyilmemesi, çamaşırların pamuklu olması, kaynatarak yıkanması ve buharlı ütü ile ütülenmesi, dar giysilerden kaçınılması, vajinanın su ile yıkanmaması bunun yerine nötr pH derecelerine sahip ve bu amaçla üretilmiş sıvı sabunların kullanılması tedaviyi kolaylaştırır.

Vajinal mantar infeksiyonlarının tedavisi hem çok kolay, hem de zordur. Tedavi ile birkaç gün içinde şikayetler geriler. Tedavinin başarılı olması için ilaçların 7 ila 14 gün kullanılması gerekiyor. Hâlbuki belirtiler 2 günde kesildiğinden kadın iyileştim deyip tedaviyi yarım bırakıyor. Mikrop da kısa sürede daha güçlü olarak tekrar ortaya çıkıyor.

Ancak son yıllarda günümüzdeki modern tedavilerle 2–3 gün içinde olay hızla tedavi edilir hale geldi.
Tedavide hem sistemik hem de lokal ilaçların kullanılması gereklidir. Lokal ilaçlar hem vajinal ovül (fitil) hem de krem şeklinde olabilir. Tekrarlayan enfeksiyonlarda ise bazı yazarlar eş tedavisi gerektiğini düşünmektedirler. Kronik bir enfeksiyon yoksa eş tedavisi gerekli değildir.

Ağızdan alınan sistemik tedavide tek günlükten 1 haftalığa kadar tedavi protokolleri ve ilaçlar mevcuttur. Aynı durum vajinal ovüller için de geçerlidir.

Tekrarlayan enfeksiyonlarda, hem sistemik, hem de lokal etkili ilaçlar kullanılır. Vajinal fitil ve kremler, ağızdan alınan antifungal ajanlar uygun doz ve sürede kullanılır. Tekrarlayan enfeksiyonlarda eş tedavisi de önerilir.

Kronik mantar enfeksiyonları

Bazı kadınlarda alt genital bölgede inatçı kaşıntılar meydana gelmiş ve bu kaşıntılar defalarca mantar enfeksiyonu tanısıyla tedavi edilmeye çalışılmış olabilir. Kronik mantar enfeksiyonu gerçekte çok ender görülen bir durumdur. İleri incelemelerde bu kadınların çoğunda dış genital bölgede gerçekte bir allerjik reaksiyon veya ciltte enfeksiyona bağlı olmayan bir dermatit durumu söz konusudur. Böyle bir durumda mantar ilaçlarıyla belirtilerin geçirilmesi mümkün olamamaktadır.